Zij-instroom onderwijs | Zij-instroom in het beroep
Je wilt een overstap maken, een nieuwe carrière beginnen in het onderwijs. Of misschien wil je wel wel overstappen van de ene naar de andere onderwijssector. Er bestaan allerlei mogelijkheden en routes om voor de klas te komen. Een van de opties is het 'traject zij-instroom in het beroep'. In dit tweejarige traject combineer je werken en leren. Je sluit het traject af met een lesbevoegdheid. Op deze pagina lees je meer over de andere mogelijkheden om je te laten omscholen tot leraar.
De term ‘zij-instromer’ klinkt logisch en spreekt waarschijnlijk tot je verbeelding. Toch is er een verschil tussen iemand die ‘instroomt in’ (of overstapt naar) het onderwijs, bijvoorbeeld via een deeltijdopleiding, en de formele benaming ‘zij-instromer in het beroep' (zib). Wettelijk gezien ben je pas een ‘zij-instromer in het beroep’ als je een hbo- of wo-diploma hebt en het 'traject zij-instroom in het beroep' doorloopt waarin je vanaf dag 1 betaald voor de klas staat en daarnaast je bevoegdheid bij een lerarenopleiding haalt. Dit traject wordt op maat gemaakt, op basis van jouw vooropleidingen en werkervaring. Op deze pagina en in de rest van de teksten op het Onderwijsloket, verwijzen wij met de term ‘zij-instromer’ en 'zij-instroomtraject' naar deze formele benaming.
Welke bevoegdheid wil je halen door middel van een zij-instroomtraject?
Voordat je je verdiept in de details van een zij-instroomtraject, is het belangrijk om te kiezen binnen welke onderwijssector je graag voor de klas wilt staan. In het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs, het speciaal onderwijs of het mbo? Er worden in Nederland namelijk drie bevoegdheden onderscheiden en iedere bevoegdheid geeft je toegang tot andere onderwijssectoren. Je sluit een zij-instroomtraject dus af met een van deze drie bevoegdheden. Omdat er verschillende bevoegdheden aan de trajecten gekoppeld zijn, gelden voor elk van de drie zij-instroomtrajecten ook andere toelatingscriteria.
Als je nog niet weet welke bevoegdheid je wilt halen, is het handig om eerst onze pagina over Lesbevoegdheden te lezen voordat je je verdiept in zij-instroomtrajecten.
Zij-instroomtraject primair onderwijs
Ben je geïnteresseerd in het zij-instroomtraject voor het primair onderwijs? Deze artikelen kunnen je helpen in je oriëntatie.
Zij-instroomtraject voortgezet onderwijs
Wil je graag zij-instromen in het voortgezet onderwijs? In deze artikelen hebben we alle informatie voor je op een rijtje gezet.
PDG-traject in het mbo
Heb je interesse in lesgeven in het mbo via een PDG-traject? Lees dan deze artikelen!
Zij-instroomsubsidie voor directeuren
Wist je dat er ook een zij-instroomsubsidie bestaat om directeur te worden in het primair onderwijs?
Lees meer over de functie van directeur en de subsidieregeling in dit artikel.
Hoe werkt een traject 'zij-instroom in het beroep'?
Een zij-instroomtraject is een maatwerktraject, maar een aantal zaken zijn voor alle zij-instroomtrajecten hetzelfde. Zo duurt een traject maximaal twee jaar (tenzij er bijzondere omstandigheden zijn, dan is een verlenging natuurlijk mogelijk). Verder wordt het traject betaald door het schoolbestuur van de school waar jij werkzaam bent. De school kan daarvoor een subsidie aanvragen bij DUO. Tot slot is het belangrijk om te weten dat je vanaf dag 1 voor de klas staat. Je hebt een aanstelling en krijgt dus ook gewoon betaald, maar je hebt geen stageperiode of intensieve begeleiding. Hoe de begeleiding op jouw school precies geregeld is, bespreek je met jouw schoolbestuur.
Wie betaalt het traject 'zij-instroom in het beroep'?
Een overstap naar het onderwijs wordt natuurlijk van harte aangemoedigd door de overheid. Daarom is er een zij-instroomsubsidie beschikbaar gesteld. Schoolbesturen kunnen die subsidie aanvragen om het traject van de zij-instromer te bekostigen. De school kan deze subsidie gebruiken voor begeleiding, studiekosten en verlofkosten. Financieel gezien kan het zij-instroomtraject daarom een aantrekkelijke optie zijn als je een overstap naar het onderwijs overweegt.
Kan iedereen zij-instromer worden?
Nee, niet iedereen kan zij-instromer worden. Je komt pas in aanmerking voor het formele (gesubsidieerde) traject 'zij-instroom in het beroep' als je een hbo- of wo-diploma hebt. Verder moet je een aanstelling hebben bij een school. Zoals beschreven gelden er voor ieder zij-instroomtraject specifieke voorwaarden om je te mogen aanmelden: de uiteindelijke toelatingseisen hangen af van het antwoord op de vraag welke bevoegdheid je wilt halen. Kijk voor meer informatie hierover in de artikelen uit onze kennisbank.
Het PDG-traject: ook een zij-instroomtraject?
Op deze algemene pagina over zij-instroom willen we het PDG-traject ook even noemen. Hierboven hebben we gekeken naar zij-instroomtrajecten die je afsluit met een van de drie lesbevoegdheden. Voor de beroepsgerichte vakken op het mbo bestaat er geen reguliere lesbevoegdheid. Mbo-docenten komen vaak uit de beroepspraktijk en kunnen met behulp van een PDG-traject toch voor de klas terechtkomen. Dit zij-instroomtraject duurt 10-18 maanden en leidt je specifiek op tot docent in het mbo. Ook hier is sprake van een traject waarbij je tegelijkertijd werkt en leert en ook hier kan het bestuur van de mbo-school een subsidie aanvragen bij DUO om je begeleiding, studiekosten en verlofkosten te betalen.