Wat is een hybride docent?

Wil jij leraar worden, maar wil je je huidige baan niet helemaal opzeggen? Of ben je al leraar en wil je deels de overstap maken naar een andere sector? De overstap naar of vanuit het onderwijs hoeft niet volledig te zijn: je kunt je werk als leraar combineren met ander werk. Dat heet hybride docentschap. Als hybride docent werk je parttime als leraar en heb je daarnaast nog een andere baan. Je andere baan kan in het onderwijs zijn, in het bedrijfsleven, bij de overheid of bijvoorbeeld als zelfstandig ondernemer. In dit artikel lees je alles over hybride docentschap.

Het antwoord op deze vraag is simpel: ga aan de slag als leraar op een school en combineer je die baan met ander (al dan niet onderwijsgerelateerd) werk.

Om in Nederland les te mogen geven heb je meestal een bevoegdheid of een getuigschrift nodig. Welke bevoegdheid of welk getuigschrift dit is, hangt af van de sector waarin je wilt gaan werken. Lees daarover alles in ons artikel over de verschillende bevoegdheden.

Als je weet welke bevoegdheid je wilt halen, dan zijn er globaal drie hoofdroutes te onderscheiden: een lerarenopleiding in voltijd, een lerarenopleiding in (flexibele) deeltijd en een zij-instroomtraject. Op deze themapagina vind je alles over de routes naar het basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.

Je kunt ook zonder bevoegdheid of getuigschrift docent zijn; als gastdocent. Iedereen in het voortgezet onderwijs, het mbo en het hoger onderwijs mag volgens de wet (zie de WEB, artikel 4.2.1 lid 6, en de Wet voortgezet onderwijs 2020, artikel 7.19) gemiddeld maximaal 6 uur per week lesgeven. Een gastdocent valt wel altijd onder de verantwoordelijkheid van een leraar. De school maakt hierover afspraken met de gastdocent en het onderwijsteam.

Hieronder hebben we een aantal voordelen van hybride docentschap verzameld, gebaseerd op de onderzoeksresultaten vanuit het expertisecentrum Hybride Docent. Wil je het hele onderzoeksrapport lezen? Klik dan hier.

Als hybride docent:

• ervaar je meer afwisseling in je werkzaamheden en ontwikkel je je breder;
• breid je je professionele netwerk verder uit;
• kun je je bezig houden met wat je leuk en belangrijk vindt, maar waar je in je huidige werk nog niets mee deed, bijvoorbeeld: omgaan met een bepaalde doelgroep, je vakinhoudelijk verdiepen en een bijdrage leveren aan de maatschappij.

Naast bovenstaande voordelen van hybride docentschap, zijn er ook een aantal zaken waar je rekening mee moet houden, al zijn die natuurlijk afhankelijk van je persoonlijke situatie en van de andere baan of banen die je hebt.

• Je hebt meerdere banen en dus zal het soms een uitdaging zijn om je tijd goed te verdelen.
• Je werkgevers zullen daarnaast buiten jouw afgesproken werkdagen om ook vergaderingen of andere activiteiten organiseren, waar je niet altijd bij kunt zijn. Dat kan vervelend zijn, bijvoorbeeld als je een belangrijke vergadering mist of wanneer de kerstborrel van je werkgevers op dezelfde dag wordt gepland.

Je werkt nu misschien in een andere sector en wilt graag een parttime overstap maken naar het onderwijs. Of misschien andersom: je werkt nu fulltime op een school en wilt dat gaan combineren met een andere baan, al dan niet in het onderwijs. Maar hoe krijg je je werkgever mee in deze beslissing? Hieronder vind je een aantal voordelen voor je werkgever:

• Als het goed is, is er sprake van een waardevolle kruisbestuiving. Een hybride docent die een baan combineert met een baan in het bedrijfsleven heeft bijvoorbeeld zowel aansluiting bij ‘de volgende generatie’ als bij het werkveld en de dagelijkse praktijk die daarbij hoort. Beide werkplekken kunnen profiteren van deze complementaire kennis en ervaring. Op school geldt dat zowel voor de leerlingen/studenten als voor het docententeam.
• Hybride docenten kunnen hun collega’s inspireren om zich te blijven ontwikkelen en dat helpt moderne werkgevers een levendige leercultuur te creëren in hun bedrijf/school.
• Dankzij hybride docenten kunnen interessante samenwerkingen ontstaan tussen scholen onderling en tussen scholen en andere bedrijven.

Er zijn veel voordelen, maar voor werkgevers brengt het hybride docentschap ook uitdagingen met zich mee. Een hybride werknemer moet de aandacht verdelen tussen de verschillende werkgevers. Dat betekent dat een werknemer ook verplichtingen heeft bij andere werkgevers en dus niet altijd aanwezig of inzetbaar is. Voor scholen brengt dat bovendien extra uitdagingen met zich mee bij het maken van de roosters.

Ja, er is een gouden tip! De belangrijkste tip om hybride docentschap succesvol te maken is: maak goede afspraken met elkaar. Breng voor jezelf goed in kaart hoeveel tijd je hebt voor je verschillende werkgevers en wees daar transparant over, zowel naar je werkgever toe als naar je collega’s. Op welke dagen ben je aanwezig? En wat betekent dat voor de vergaderingen en andere activiteiten die niet op die dagen vallen? En hoe zit het met je bereikbaarheid daarbuiten (telefoontjes en e-mails)? Maak die afspraken zo vroeg mogelijk, zodat daar in een later stadium zo min mogelijk discussie over kan ontstaan.

Kijk dan op de website van het expertisecentrum Hybride Docent of ga direct naar de uitkomsten van het onderzoek naar de omvang, samenstelling en ervaringen van de huidige groep hybride docenten in het voortgezet onderwijs (2017). Neem voor al je overige vragen over routes naar (hybride) docentschap contact met ons op.

Een hybride docent is een parttime leraar die een baan in het onderwijs combineert met een andere baan in het onderwijs, een baan in het bedrijfsleven, een baan bij de overheid of werk als zelfstandig ondernemer. Als je hybride docent wilt worden, moet je een bevoegdheid halen voor de sector waar je in wilt werken. Je kunt ook onbevoegd lesgeven, als gastdocent. Hybride docentschap heeft veel voordelen, zoals meer afwisseling, meer verbreding en interessante samenwerkingen. Let er wel op dat je je aandacht en tijd goed kunt verdelen tussen je werkgevers en maak van tevoren goede afspraken over jouw aanwezigheid en je bereikbaarheid.