Hoeveel kost een lerarenopleiding?

In het kort

Voor een lerarenopleiding aan een hogeschool en universiteit betaal je collegegeld. Wettelijk collegegeld wordt bepaald door de overheid en instellingscollegegeld door de hogescholen en universiteiten zelf.

Hoeveel kost een lerarenopleiding?

Ben jij benieuwd naar het collegegeld dat je betaalt voor een lerarenopleiding aan een hogeschool of universiteit? Als je een opleiding gaat volgen, moet je rekening houden met de opleidingskosten. Die zijn afhankelijk van jouw situatie. Hoeveel een bachelor-, master- of associate degree-opleiding voor jou kost, vind je in dit artikel.

Wat is collegegeld?

Collegegeld is het bedrag dat studenten moeten betalen om colleges aan een hogeschool of universiteit te volgen. Er zijn twee soorten collegegeld: wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld.

In het mbo betaal je lesgeld of cursusgeld. Het lesgeld voor een mbo-opleiding in voltijd (bol) is voor het studiejaar 2023-2024 vastgesteld op € 1.357,-. Als je een mbo-opleiding gaat volgen via een leer-werkroute (bbl), dan is het lesgeld afhankelijk van welke cursussen je gaat volgen. Kijk hiervoor op de website van de mbo-instelling waaraan je de opleiding gaat volgen.

Wettelijk collegegeld

Het wettelijk collegegeld is het bedrag dat studenten moeten betalen om colleges te mogen volgen aan een universiteit of hogeschool die door de overheid bekostigd wordt. De overheid bepaalt jaarlijks de hoogte van het wettelijk collegegeld.

Instellingscollegegeld

Particuliere hogescholen en universiteiten worden niet bekostigd door de overheid. Zij hanteren altijd instellingscollegegeld. Ook bekostigde hogescholen en universiteiten hanteren soms instellingscollegegeld, bijvoorbeeld als je meerdere opleidingen van dezelfde graad wilt volgen (zoals twee masteropleidingen). Daarover lees je hieronder meer. De hoogte van het instellingscollegegeld wordt bepaald door de hogescholen en universiteiten.

Hoe hoog is het wettelijk collegegeld?

Studiejaar 2023-2024

Voor het studiejaar 2023-2024 is het wettelijk collegegeld voor een voltijdopleiding aan een hogeschool of universiteit vastgesteld op € 2.314,-. Voor een deeltijdopleiding ligt het collegegeld vaak iets lager. Studenten die voor het eerst starten aan een bachelor- of associate degree-opleiding aan een hogeschool of universiteit hebben bovendien recht op halvering van het wettelijke collegegeld.

Studiejaar 2024-2025

Voor het studiejaar 2024-2025 is het wettelijk collegegeld voor een voltijdopleiding aan een universiteit of hogeschool vastgesteld op € 2.530,-. Ook hier geldt: begin je voor het eerst aan een bachelor- of associate degree-opleiding? Dan heb je in het eerste studiejaar recht op halvering van het wettelijk collegegeld.

Vanaf het studiejaar 2024-2025 (per 1 september 2024) wordt de halvering van het collegegeld stopgezet. Het laatste studiejaar dat deze regeling geldig is dus 2023-2024.

Hoe hoog is het instellingscollegegeld?

De hoogte van het instellingscollegegeld bepalen de hogescholen en universiteiten zelf. Het bedrag ligt meestal hoger dan het wettelijk collegegeld (en in ieder geval nooit lager).

Wanneer betaal ik wettelijk collegegeld en wanneer het instellingscollegegeld?

Je betaalt het wettelijk collegegeld als je voldoet aan alle volgende eisen. In de andere gevallen moet je het instellingscollegegeld betalen. Wil je meer over deze eisen lezen? Kijk dan deze webpagina’s van DUO of de Rijksoverheid. Als je vragen hebt over welk collegegeld jij moet betalen, dan kun je het beste contact opnemen met de hogeschool of universiteit waaraan je wilt studeren.

Als je aan elk van onderstaande eisen voldoet, betaal je het wettelijk collegegeld:

  • Je hebt de nationaliteit van een land uit de Europese Economische Ruimte (EER). Dit zijn alle lidstaten van de Europese Unie, en Zwitserland, Noorwegen, Liechtenstein, Suriname en IJsland. Als je in Nederland verblijft bij een familielid (met de Nederlandse nationaliteit), dan voldoe je ook aan deze eis en betaal je dus het wettelijk collegegeld. Ben je een Britse student in Nederland? Kijk dan hier hoe het zit met jouw collegegeld sinds de Brexit (2020).
  • Je hebt je ingeschreven bij een bekostigde hogeschool of universiteit voor een opleiding. Het merendeel van de erkende hbo- en wo-opleidingen in Nederland is bekostigd. Bij een bekostigde opleiding betaalt (bekostigt) de overheid de onderwijsinstelling om opleidingen te verzorgen. Naast bekostigd onderwijs heb je ook particulier onderwijs. Dit type onderwijs wordt niet gefinancierd door de overheid. Als je particulier onderwijs gaat volgen, betaal je het instellingscollegegeld.

Je hebt nog geen eerdere graad behaald op hetzelfde niveau als de opleiding waar je je voor inschrijft. Heb je bijvoorbeeld wel al een bachelordiploma op zak en schrijf je je in voor een tweede bacheloropleiding? Dan betaal je dit keer het instellingscollegegeld. Start je tijdens je bacheloropleiding maar heb je die nog niet afgerond? Dan kun je aan een tweede bacheloropleiding beginnen en tegen het wettelijk collegegeld afronden. Op deze voorwaarde geldt een uitzondering voor studenten die na het afronden van een bacheloropleiding voor het eerst starten aan de bacheloropleiding op het gebied van zorg of onderwijs. Deze uitzondering wordt hieronder uitgebreid toegelicht.

Welke uitzonderingen zijn er voor studenten aan een lerarenopleiding?

Wat betreft collegegeld zijn er twee uitzonderingen voor studenten aan een lerarenopleiding:

  1. Als je al een bachelor- of masteropleiding hebt afgerond, maar nu voor het eerst een onderwijs- of zorgopleiding gaat volgen, betaal je het wettelijke collegegeld in plaats van het instellingscollegegeld.
  2. Alle eerstejaarsstudenten die in Nederland voor het eerst beginnen aan een bachelor- of associate degree-opleiding hebben in het eerste jaar recht op halvering van het collegegeld, maar als je een lerarenopleiding (bachelor of master) gaat volgen, dan krijg je nog een extra jaar halvering van het collegegeld. Let op: je hebt alleen recht op deze halvering als je voor het eerst gaat studeren aan een hogeschool of universiteit, of als je je eerdere studie vóór 1 september 1991 hebt afgerond.  

Het extra jaar halvering van het collegegeld aan een lerarenopleiding wordt vanaf 1 januari 2024 afgeschaft. Studenten die ingeschreven staan op 1 september 2023 kunnen nog wel gebruik maken van deze regeling.

Welke studiekosten zijn er naast het collegegeld?

Naast je collegegeld moet je tijdens een lerarenopleiding natuurlijk ook andere zaken betalen. Zo moet je verschillende boeken aanschaffen. De hoeveelheid boeken die je moet aanschaffen is afhankelijk van welke opleiding je doet en in welk jaar je zit. De benodigde boeken staan vaak op een boekenlijst die je ontvangt van de universiteit of hogeschool.

Verder moet je ook nog denken aan bijvoorbeeld apparaten als een laptop en reiskosten. In sommige gevallen kun je daarvoor een reisproduct aanvragen bij DUO.

Dit artikel is geschreven door

Over het Onderwijsloket