Wat moet ik weten over de toelatingstoetsen van de pabo?

In het kort

Als je aan de pabo wilt gaan studeren, geldt in sommige gevallen dat je voor de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en/of natuur & techniek een toelatingstoets moet maken. Dit hangt af van je vooropleiding.

Wat moet ik weten over de toelatingstoetsen van de pabo?

Ben je van plan om de lerarenopleiding tot leerkracht in het basisonderwijs te volgen? Dan kun je de pabo volgen aan een hogeschool. Je bent niet met iedere vooropleiding direct toelaatbaar tot de pabo: om de kwaliteit van leraren in het basisonderwijs te waarborgen, gelden er sinds 2015 aanvullende toelatingseisen voor de pabo. Als je daar niet aan voldoet, moet je een of meer toelatingstoetsen halen om toelaatbaar te zijn tot de pabo, vóór of in het eerste jaar van de pabo. In dit artikel lees je alles over deze toelatingstoetsen.

Wat is de pabo?

‘Pabo’ is een afkorting voor pedagogische academie voor het basisonderwijs. De pabo is dan ook de benaming voor de opleiding die je kunt volgen als je leerkracht wilt worden op een basisschool. Je volgt deze opleiding aan een hogeschool. Tijdens je opleiding krijg je vakken over pedagogiek, didactiek en je krijgt ook brede inhoudelijke kennis van alle schoolvakken die er op een basisschool worden aangeboden.

Als je de pabo hebt afgerond, dan heb je een hbo-bachelordiploma op zak en een bevoegdheid waarmee je les mag geven binnen het primair onderwijs. Daar valt niet alleen het reguliere basisonderwijs onder, maar ook het speciaal basisonderwijs, het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs. Daarnaast mag je ook lesgeven in het praktijkonderwijs.

Waarom zijn er toelatingstoetsen?

Om de kwaliteit van de leraar basisonderwijs te vergroten, zijn er sinds september 2015 toelatingseisen ingevoerd voor de pabo. Iedereen die kiest voor een opleiding tot basisschoolleraar aan de pabo, moet voor aanvang van de studie aantonen over voldoende basiskennis te beschikken op de vakgebieden aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek. Daarom zijn er voor deze vakgebieden toelatingstoetsen ontwikkeld.

De toelatingstoetsen geven je inzicht in de kennis die je al beheerst van dat vak. Heb je de toetsen nog niet gehaald voor de start van de pabo? Dan wordt in het eerste jaar van inschrijving gerichte ondersteuning door de pabo aangeboden om je zo goed mogelijk voor te bereiden op de toetsing, met als doel dat je de toetsen alsnog in je eerste jaar haalt.

Wijziging beleid toelatingstoetsen

Iedereen die per 1 september 2022 of 1 februari 2023 wil beginnen aan de pabo krijgt vóór de start van het studiejaar twee kansen per toelatingstoets (dus per vakgebied). Iedereen die per 1 september 2023 of 1 februari 2024 begonnen is, krijgt voor de start van het studiejaar één kans per toelatingstoets. Als je de toetsen voor de start haalt, dan heb je voldaan aan de toelatingseisen en mag je beginnen met de pabo. Als je de toetsen voor een of meerdere vakken niet haalt, dan mag je toch beginnen met de pabo. Je moet dan wel in het eerste jaar van inschrijving de toetsen halen om aan de toelatingseisen te voldoen. Als dat in het eerste jaar niet lukt, dan moet je de opleiding alsnog verlaten. Lees hier meer.

Welke toelatingstoetsen voor de pabo zijn er?

Er zijn drie toelatingstoetsen met ieder een eigen vakgebied:

  1. aardrijkskunde
  2. geschiedenis
  3. natuur & techniek

Welke toelatingstoetsen voor de pabo moet ik maken?

Als je een vwo-, hbo- of wo-diploma hebt, hoef je geen toelatingstoetsen te maken: je voldoet dan al aan de vooropleidingseisen.

Heb je een havo-diploma en heb je eindexamen gedaan in een of meer van de drie bovengenoemde vakgebieden, of heb je een vavo-certificaat op havo-niveau voor (een van) deze vakgebieden? In dat geval hoef je de toelatingstoets voor dat vakgebied niet te maken.

Als je een ander diploma hebt, dan moet je meestal toelatingstoetsen maken om toegelaten te kunnen worden tot de pabo. In de praktijk betekent dit dat mbo4-studenten drie toelatingstoetsen moeten afleggen en havo-leerlingen meestal een of twee, afhankelijk van de vakken waarin zij examen hebben gedaan. In onderstaande tabel vind je per afgeronde vooropleiding de toelatingseisen die er gelden.

Welke vooropleiding heb ik? Welke toetsen moet ik maken om te kunnen starten aan de pabo?
vmbo-diploma, entree-opleiding, mbo2- of mbo3-diploma Je moet de 21+-toets succesvol afronden én je moet de drie toelatingstoetsen halen (aardrijkskunde, geschiedenis, natuur & techniek).
mbo4-diploma Je moet de drie toelatingstoetsen halen (aardrijkskunde, geschiedenis, natuur & techniek).

havo-diploma

(of vavo-certificaten)

Je bent direct toelaatbaar als je je bekwaamheid voor de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek kunt aantonen. Kun je je bekwaamheid voor (een van) deze vakken niet bewijzen, dan moet je voor die vakgebieden de toelatingstoetsen succesvol afronden.

Hoe je je bekwaamheid kunt aantonen, lees je hieronder:

  • De bekwaamheid voor aardrijkskunde bewijs je als je examen hebt gedaan in het vak aardrijkskunde op havo-niveau of een vavo-certificaat aardrijkskunde hebt.
  • De bekwaamheid voor geschiedenis bewijs je als je examen hebt gedaan in het vak geschiedenis op havo-niveau of een vavo-certificaat geschiedenis hebt.
  • De bekwaamheid voor natuur & techniek bewijs je je als je examen hebt gedaan in het vak natuurkunde, biologie of NLT (Natuur, Leven en Technologie) op havo-niveau of een vavo-certificaat voor natuurkunde, biologie of NLT hebt.
associate degree Afhankelijk van je vooropleiding moet je al dan niet drie toelatingstoetsen halen (aardrijkskunde, geschiedenis, natuur & techniek).
vwo-diploma Directe toelating
hbo/wo-bachelordiploma Directe toelating
hbo/wo-masterdiploma Directe toelating 

Hoe kan ik me aanmelden voor de pabo toelatingstoetsen?

Als je je hebt aangemeld voor een lerarenopleiding basisonderwijs aan een pabo via Studielink, dan krijg je van de pabo waar je gaat studeren inloggegevens en een link van Cito waarmee je jezelf kunt aanmelden voor de toelatingstoets(en), op de dag en de locatie die voor jou goed uitkomen.

Waar maak ik de toelatingstoetsen?

De toelatingstoetsen worden digitaal afgenomen, op een pabolocatie. Je hoeft de toets niet te maken op de locatie van de pabo waar je wilt studeren, je mag dit ook doen op een andere locatie als dat je beter uitkomt.

Hoe zien de toelatingstoetsen eruit?

Elke toelatingstoets bestaat uit zestig vragen en duurt anderhalf uur. Heb je een dyslexieverklaring? Dan krijg je een half uur extra per toets.

Hoe kan ik me voorbereiden op de toelatingstoetsen?

Je vindt allerlei studiemateriaal, voorbeeldtoetsen, begrippenlijsten en handreikingen per vak op de website Goedvoorbereidnaardepabo.nl. Daar vind je ook nog meer informatie en antwoorden op veelgestelde vragen.

Mag ik de toelatingstoetsen herkansen?

Als je de toetsen voor een of meerdere vakken niet haalt, dan mag je toch beginnen met de pabo. Je moet dan wel in het eerste jaar van inschrijving de toetsen halen om aan de toelatingseisen te voldoen. Als dat in het eerste jaar niet lukt, dan moet je de opleiding alsnog verlaten. Pabo’s bieden in het eerste jaar van inschrijving gerichte ondersteuning, om je zo goed mogelijk voor te bereiden op de toetsing, met als doel dat je de toetsen alsnog in je eerste jaar haalt. Je krijgt hier dan dus een herkansing voor. Er zijn ook pabo’s die de mogelijkheid bieden om door middel van een portfolio te voldoen aan de extra toelatingseisen. Die pabo’s bieden hier gerichte ondersteuning en begeleiding bij aan.

De uitslag van de toetsen blijft vijf jaar geldig. Als je in het eerste jaar niet kunt voldoen aan de toelatingseisen, dan moet je de opleiding alsnog verlaten.

Kijk voor meer informatie hierover op de website Goedvoorbereidnaardepabo.nl of informeer bij de pabo waar jij wilt gaan studeren.

Dit artikel is geschreven door

Over het Onderwijsloket