Hoe kan ik met mijn mbo4-diploma leraar worden in het basisonderwijs?

In het kort

Je kunt met een mbo4-diploma alleen aan de pabo studeren als je drie toelatingstoetsen haalt: voor aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek.

Hoe kan ik met mijn mbo4-diploma leraar worden in het basisonderwijs?

Heb je een mbo4-diploma en wil je graag lesgeven in het basisonderwijs? Dan zul je eerst een bevoegdheid moeten behalen via een pabo-opleiding. Voordat je mag starten met de pabo moet je wel aan bepaalde toelatingseisen voldoen. In dit artikel lees je meer over wat de pabo is en met welke toelatingseisen je rekening moet houden als je met een mbo4-diploma een opleiding wilt volgen tot bevoegd leerkracht in het basisonderwijs.

Wat is de pabo?

‘Pabo’ is een afkorting voor pedagogische academie voor het basisonderwijs. De pabo is dan ook de benaming voor de opleiding die je volgt als je leerkracht wilt worden op een basisschool. Je volgt deze opleiding aan een hogeschool. Tijdens de opleiding krijg je vakken over pedagogiek en didactiek, maar je verbreedt ook je inhoudelijke kennis van alle schoolvakken die er op een basisschool worden gegeven.

Als je de pabo hebt afgerond, dan heb je een hbo-bachelordiploma op zak en een bevoegdheid waarmee je mag lesgeven binnen het primair onderwijs. Daar valt niet alleen het reguliere basisonderwijs onder, maar ook het speciaal basisonderwijs, het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs. Daarnaast mag je ook lesgeven in het praktijkonderwijs.

Hoelang duurt een opleiding aan de pabo?

Als je een mbo4-diploma op zak hebt, dan duurt een hbo-opleiding aan de pabo in principe vier jaar. Je kunt de opleiding in voltijd en in deeltijd volgen, en veel pabo’s bieden verkorte en flexibele trajecten aan. Voor een verkort traject kom je eventueel in aanmerking als je een verwante vooropleiding hebt gevolgd, zoals de opleiding tot onderwijsassistent. Of jij in aanmerking komt voor een verkort traject wordt bepaald door de hogeschool waar je de pabo gaat volgen.

Ben ik direct toelaatbaar tot de pabo met een mbo4-diploma?

Met een mbo4-diploma ben je niet direct toelaatbaar tot de pabo. Je moet dan eerst een aantal toelatingstoetsen maken. Vanaf 1 augustus 2015 moet iedereen die met de pabo wil starten, bij de inschrijving kunnen aantonen genoeg kennis te hebben van de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek.

Per 1 september 2022 is het beleid rondom de toelatingstoetsen gewijzigd: als je de toelatingstoets(en) voor aanvang van je opleiding niet haalt, dan mag je toch beginnen met de pabo. Je moet dan wel in het eerste jaar van inschrijving de toetsen halen om aan de toelatingseisen te voldoen. Als dat in het eerste jaar niet lukt, dan moet je de opleiding alsnog verlaten. Je voldoet automatisch aan deze toelatingseisen als je:

  • een vwo- of een hbo-bachelordiploma hebt;
  • een havo-diploma hebt met aangetoonde bekwaamheid voor aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek;
  • je havo-diploma niet hebt gehaald, maar wel een voldoende op je cijferlijst hebt voor aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek;
  • een havo-diploma hebt en examen hebt gedaan voor aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek, maar geen voldoende hebt gehaald voor deze vakken;
  • een vavo-certificaat voor havo hebt voor aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek.

Het aantonen van je bekwaamheid voor aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek kan op verschillende manieren.

Bekwaamheid aardrijkskunde

Via het vak aardrijkskunde

Via een vavo-certificaat aardrijkskunde

Bekwaamheid geschiedenis

Via het vak geschiedenis

Via een vavo-certificaat geschiedenis

Bekwaamheid natuur & techniek

Via het vak natuurkunde

Via het vak biologie

Via het vak NLT (natuur, leven en technologie)

Via een vavo-certificaat natuurkunde

Via een vavo-certificaat biologie

Via een vavo-certificaat (natuur, leven en technologie)

Welke toelatingstoetsen moet ik maken?

Als je een mbo4-diploma hebt, zonder havo-diploma, dan moet je voor alle drie de vakgebieden een toelatingstoets maken om te kunnen aantonen dat je voldoet aan de toelatingseisen.

Daarnaast moet je aan het eind van het eerste jaar de landelijke rekentoets WisCAT halen. De uitslagen van deze rekentoets tellen mee voor een bindend studieadvies. Dit heeft invloed op de voortgang van jouw opleiding. Sommige pabo’s nemen ook een taaltoets af in het eerste jaar.

Hoe kan ik me voorbereiden op de toelatingstoetsen?

Allereerst is het handig om de informatie over de toetsen door te nemen in ons artikel over toelatingstoetsen. Daarnaast vind je op de website Goedvoorbereidnaardepabo.nl alle informatie voor aankomende pabo-studenten. Hier lees je onder andere hoe je je kunt voorbereiden op de toelatingstoetsen. Naast studiemateriaal vind je er ook voorbeeldtoetsen en begrippenlijsten per vak. In de handreiking staan ook de toetsdoelen (per vak). Je vindt tot slot op de websites van de hogescholen die een pabo aanbieden vaak voorbeeldtoetsen. Voor meer informatie over de toetsregelingen bij de pabo van jouw voorkeur kun je het beste contact opnemen met die specifieke hogeschool.

Dit artikel is geschreven door

Over het Onderwijsloket