Hoe word ik leerkracht op een basisschool?

In het kort

Als je les wilt geven in het basisonderwijs, in het speciaal onderwijs of in het praktijkonderwijs, dan heb je een bevoegdheid voor het primair onderwijs nodig. Je kunt deze bevoegdheid halen via de (academische) pabo of het zij-instroomtraject.

Hoe word ik leerkracht op een basisschool? 

Lijkt het jou leuk om les te geven op een basisschool? Om als meester of juf aan de slag te gaan in deze onderwijssector heb je een lesbevoegdheid nodig voor het primair onderwijs. Waar je met deze bevoegdheid allemaal kunt lesgeven en de verschillende manieren waarop je een bevoegdheid voor het primair onderwijs kunt behalen, vertellen we je in dit artikel.

Waar mag ik lesgeven met een bevoegdheid voor het primair onderwijs?

Primair onderwijs is een parapluterm voor het basisonderwijs, het speciaal basisonderwijs, het speciaal onderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs. Met een bevoegdheid voor het primair onderwijs mag je in al deze sectoren lesgeven. Daarnaast mag je ook aan de slag als docent in het praktijkonderwijs. Als je met jouw bevoegdheid voor het primair onderwijs wilt lesgeven in het voortgezet speciaal onderwijs, dan kan dat alleen als de school zelf geen eindexamens afneemt. Je kunt je ook – op eigen initiatief of op verzoek van jouw school – eventueel extra specialiseren met een aparte opleiding voor het speciaal onderwijs, bijvoorbeeld met de hbo-master Educational Needs.

Waar kan ik mijn lesbevoegdheid primair onderwijs behalen?

Om je lesbevoegdheid voor het primair onderwijs te behalen volg je een pabo-opleiding. ‘Pabo’ is een afkorting voor pedagogische academie voor het basisonderwijs. Als je de pabo hebt afgerond, heb je een hbo-bachelordiploma* op zak en een bevoegdheid waarmee je les mag geven binnen het primair onderwijs.

Je volgt de pabo aan een hogeschool. Bij een universitaire pabo combineer je een traject op een hogeschool met een studie aan een universiteit. Tijdens de opleiding krijg je onder meer vakken over pedagogiek en didactiek. Hierbij leer je meer over de verschillende ontwikkelingsfases van kinderen en hoe je lesstof goed kunt overbrengen. Daarnaast wordt natuurlijk ook aandacht besteed aan brede inhoudelijke kennis van alle schoolvakken die er op een basisschool worden gegeven.

* Wanneer je een zij-instroomtraject afrondt behaal je wel een bevoegdheid maar heb je officieel geen bachelordiploma.

Wat leer je op de pabo?

Op de pabo wordt aandacht besteed aan meerdere onderwerpen. Dit zijn bijvoorbeeld rekenen en Nederlands, maar ook wereldoriëntatie, Engels, bewegingsonderwijs en kunst. Vaak kun je op de website van een pabo-opleiding het precieze opleidingsprogramma inzien. Zo kun je je eenvoudig oriënteren op welke specifieke vakken er op de pabo worden aangeboden.

Om te kunnen beginnen aan de pabo moet je in sommige gevallen de toelatingstoetsen maken. Heb je een hbo-bachelor of hoger afgerond, en ga je daarna de pabo volgen? Dan hoef je de toelatingstoetsen niet te maken. Kom je van de middelbare school of een mbo4-opleiding? Dan moet je vaak wel alle toelatingstoetsen maken. In dit artikel lees je hier meer over.

Via welke routes kan ik mijn bevoegdheid halen voor het primair onderwijs?

Opleiding

Niveau Duur* Toelatingseisen Gerelateerde artikelen
pabo

hbo

max. 4 jaar mbo4- of havo-diploma (of de 21+-toets)

Welke deeltijdvarianten van de pabo zijn er?

Hoe kan ik met mijn mbo4-diploma leraar worden in het basisonderwijs?

Wat moet ik weten over de toelatingstoetsen voor de pabo?

academische pabo hbo en/of wo  max. 4 jaar vwo-diploma of hbo-propedeuse Wat is de universitaire pabo?
educatieve master primair onderwijs (EMPO) wo max. 2 jaar wo-bachelor

Met welke masteropleidingen kan ik een bevoegdheid voor het primair onderwijs halen? 

universitaire master met flexibele deeltijdopleiding leraar basisonderwijs voor academici (het MPabo-traject)  hbo en wo max. 2 jaar wo-bachelor Met welke masteropleidingen kan ik een bevoegdheid voor het primair onderwijs halen? 
universitaire bachelor pedagogische wetenschappen primair onderwijs (PWPO)**  wo max. 3 jaar vwo-diploma of hbo-propedeuse Wat is de universitaire pabo?
zij-instroomtraject hbo max. 2 jaar hbo- of wo-diploma Hoe kan ik zij-instromen als leraar in het basisonderwijs?
academisch zij-instroomtraject (ACZib) hbo en wo max. 2 jaar hbo- of wo-diploma Is er een academisch zij-instroomtraject om leraar in het basisonderwijs te worden?
associate degree tot pedagogisch educatief professional (2 jaar) + schakelprogramma (0,5 jaar) + pabo in deeltijd (2 jaar)  hbo max. 4,5 jaar mbo4-diploma, havo/vwo-diploma (of 21+-toets)

Met welke associate degrees kan ik werken in het onderwijs?

Hoe word ik klassenassistent, onderwijsassistent of leraarondersteuner in het primair onderwijs?

 

* Het opleidingstraject kan verkort worden afhankelijk van eventuele vrijstellingen of als je een opleiding volgt in deeltijd. 

** Deze universitaire bacheloropleiding wordt alleen aangeboden door de Radboud Universiteit in Nijmegen.  

Mag ik met een tweede- of eerstegraads bevoegdheid lesgeven in het primair onderwijs?

Als je een tweede- of eerstegraads bevoegdheid hebt, ben je bevoegd om les te geven in jouw schoolvak of in het beroepsprofiel op een middelbare school of het mbo. Maar als je een schoolvak geeft dat overeenkomt met een vak op een basisschool, mag je met jouw bevoegdheid voor bijvoorbeeld het vak wiskunde toch rekenen geven in het primair onderwijs. Je leest hier alles over in dit artikel.

Gerelateerde artikelen

Wil je meer artikelen en ervaringsverhalen lezen over werken in het onderwijs? Neem een kijkje in onze kennisbank!

Naar kennisbank

Dit artikel is geschreven door

Over het Onderwijsloket