Lise Smit: de kracht van het collectief achter het Makerslab

Aan het woord is Lise Smit, docent aan het Corbulo College in Voorburg, een innovatieve vmbo-school die zich profileert op techniek, creativiteit en technologie. Het heeft een zogenoemd ‘Makerslab’, een innovatieve leeromgeving waar vakken zoals techniek, digitale vaardigheden en design samenkomen. De school heeft de wind flink in de zeilen, het behaalt al jaren achtereen solide examenresultaten, met een slagingspercentage van 100% sinds 2018. Bovendien liggen de gemiddelde examencijfers boven het landelijk gemiddelde, een stevige indicator dat het wel goed zit met de onderwijskwaliteit. Maar succes kent vele vaders en moeders en de school van Lise is bepaald geen uitzondering op deze regel. Een van de pijlers van het succes van de school is dan ook de sterke nadruk op samenwerking, zowel tussen docenten als met leerlingen. Het idee van ‘collectieve verantwoordelijkheid’ speelt hierin een cruciale rol. 

Rondlopend op het Corbulo College wordt die collectieve verantwoordelijk al gauw zichtbaar. Zo zien we hoe kinderen bezig zijn met fietstechniek en hangt er een model van een formule 1 auto aan de muur. Het blijkt te horen bij de themaweek "Garage van de Toekomst", waarin docenten techniek, design en digitale vaardigheden samenwerken om geïntegreerde opdrachten te ontwikkelen. Leerlingen leren niet alleen fietstechnieken zoals banden plakken en kettingen vervangen, maar maken ook schaalmodellen van Formule 1-auto's en presenteren hun werk met digitaal ontworpen posters. Dit soort grote vakoverstijgende onderwijsactiviteiten kunnen onmogelijk door één leraar ontworpen worden, blijkt uit ervaring. Het curriculum is dan ook het resultaat van intensief overleg en wordt tijdens teamvergaderingen geëvalueerd en bijgesteld. "Geen enkele docent heeft alle kennis in huis," legt Lise uit. "Maar door elkaars expertise te benutten, creëren we samen uitdagende en betekenisvolle projecten." Het team ontwikkelt thema's zoals "Garage van de Toekomst", waarbij leerlingen onder begeleiding van meerdere docenten leren bouwen, ontwerpen en programmeren. "We combineren onze krachten, zodat elke leerling zich breed kan ontwikkelen," zegt Lise.

Ook is er ruimte voor intervisie tussen collega’s. In kleine groepen bespreken docenten casussen uit hun lessen, zoals een leerling die tijdens het praktijkwerk steeds ongewenst gedrag vertoont. Samen analyseren ze de situatie en bedenken ze strategieën die niet alleen de individuele leraar helpen, maar ook toepasbaar zijn voor het hele team. Lise vertelt dat er wekelijks een overlegmoment is ingericht voor feedback. Tijdens deze sessies bespreken docenten niet alleen lesinhoud, maar ook hoe zij leerlingen met specifieke behoeften het beste kunnen begeleiden. Bijvoorbeeld, een docent die moeite heeft om een leerling met concentratieproblemen te betrekken, kan ondersteuning krijgen van collega’s die meer ervaring hebben met dit type uitdaging.

Daarnaast spelen onderwijsassistenten een sleutelrol in het waarborgen van de kwaliteit van de lessen. In het Makerslab bijvoorbeeld, ondersteunen zij docenten door materialen klaar te zetten, leerlingen te begeleiden bij het gebruik van gereedschap zoals figuurzagen, en toezicht te houden terwijl de hoofdleraar zich richt op de inhoudelijke begeleiding. Deze collectieve verantwoordelijkheid zorgt voor een soepele lespraktijk en een veilige leeromgeving.

Deze aanpak reikt verder dan het klaslokaal. Wanneer een leerling achterloopt of extra ondersteuning nodig heeft, wordt dit eveneens als een gezamenlijke verantwoordelijkheid gezien. Het team ontwikkelt samen een plan, bijvoorbeeld door de leerling in te plannen voor extra ‘maak-en-slaap’-uren of hem te koppelen aan een mentor die meer structuur kan bieden. 

Tegelijkertijd biedt de gezamenlijke aanpak structuur en consistentie. "We werken allemaal volgens dezelfde regels en doelen," legt Lise uit. "Dit geeft leerlingen een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid, wat hen helpt om beter te leren."