Daisy Mertens: onderwijzen met hart en ziel

"Er is geen vak dat zoveel nalatenschap biedt als het vak van leraar. Iedere dag laat jij iets na. Iedere seconde, ieder moment. Ieder jaar dat kinderen bij jou in de klas zitten, heb jij de kans om te maken of breken. Maar vooral om iets te zeggen, iets te doen."

Daisy Mertens is een bevlogen onderwijzer met een indrukwekkende staat van dienst. In 2016 werd ze uitgeroepen tot 'Leraar van het Jaar’, in 2019 was ze finalist van de Global Teacher Prize'. Na zestien jaar les te hebben gegeven in het reguliere onderwijs, besloot ze een nieuwe uitdaging aan te gaan in het nieuwkomersonderwijs. Op de taalschool in Panningen zet ze zich dagelijks in voor kinderen die nieuw zijn in Nederland en vaak een lange en bewogen reis achter de rug hebben. Voor haar is onderwijs niet slechts een beroep, maar een manier om perspectief te bieden aan kinderen die dat hard nodig hebben. Naast haar werk in de klas zet Daisy zich in voor de bredere onderwijsontwikkeling. Ze is lid van de Onderwijsraad, waar ze haar praktijkervaring inzet om bij te dragen aan beleidsadviezen. Ook is ze lid van de Unesco Commissie, waar ze betrokken is bij projecten die onderwijs en cultuur bevorderen. 

Een nieuwe uitdaging 

Het nieuwkomersonderwijs vraagt om een bijzondere aanpak. Daisy vertelt hoe ze samen met haar team een taalschool opbouwde, waarin hoge verwachtingen, kwalitatief goed onderwijs en een veilige leeromgeving centraal staan. “Ieder kind heeft recht op goed onderwijs. Maar deze kinderen hebben dat misschien nog net iets meer nodig,” zegt ze. “Ze brengen een rugzak vol ervaringen mee en het is onze taak om hen niet alleen de taal, maar ook een nieuw perspectief te geven.”

Daisy en haar team werken volgens een gezamenlijke ambitie. Ze bereiden lessen zorgvuldig voor en houden daarbij rekening met de culturele en emotionele achtergronden van de kinderen. “We benutten hun meertaligheid en betrekken ouders actief bij het onderwijs. Een van de ouders wilde zelfs vrijwilliger worden bij het gemeenschapshuis waar onze school gevestigd is. Dat toont hoe betrokken de gemeenschap kan zijn bij deze kinderen.”

Lesgeven als creatief proces

Daisy vergelijkt het lesgeven met kunst. “Net als een schilder die begint met een penseelstreek, weet je soms niet precies hoe een les zal verlopen. Je hebt een plan, maar je moet inspelen op wat er gebeurt in de klas.” Dit improviseren en aanpassen is volgens haar een essentieel onderdeel van goed onderwijs. “Tijdens een les over vulkanen stelde een leerling een onverwachte vraag. Op dat moment ontstond een diepgaand gesprek waarin kinderen hun eigen ervaringen en kennis deelden. Dat zijn de mooiste momenten in de klas.”

Ze benadrukt het belang van ervaring in het onderwijs. “Wanneer je net begint als leerkracht, stel je je vaak de vraag of je ieder kind wel goed genoeg ziet. Maar met de jaren leer je beter aanvoelen wat kinderen nodig hebben. Lesgeven is een vak waarin je continu groeit.”

Een veilige schoolomgeving

Een van de uitdagingen in het nieuwkomersonderwijs is de instabiliteit in het leven van de leerlingen. “Sommige kinderen hebben al vijf verschillende scholen in Nederland gehad voordat ze hier terechtkomen,” vertelt Daisy. “Dat maakt het extra belangrijk dat we hen een gevoel van veiligheid en vertrouwen bieden.”

Een belangrijk onderdeel van die veiligheid is het creëren van rituelen in de klas. “Afscheid nemen van leerlingen die weer verhuizen is moeilijk, maar we proberen er een betekenisvol moment van te maken. Een vast ritueel helpt kinderen om dat proces te begrijpen en ermee om te gaan.”

Daarnaast werkt de school met een ‘sociale kring’, waarin leerlingen wekelijks samenkomen om normen en waarden te bespreken. “We laten kinderen zelf nadenken over wat goed gedrag is en democratisch beslissen over verbeterpunten. Dit helpt hen om zich gehoord en gewaardeerd te voelen.”

Een boodschap aan de doelgroep

Voor Daisy is het onderwijs veel meer dan kennis overdragen. “Als leraar heb je de kans om kinderen te inspireren en hen een veilige plek te bieden waarin ze zich kunnen ontwikkelen. Dat is een enorme verantwoordelijkheid, maar ook een prachtig voorrecht.”

Ze moedigt mensen die twijfelen over een carrière in het onderwijs aan om de stap te wagen. “Er is geen ander beroep waarin je zo direct impact hebt op het leven van jonge mensen. Je ziet de groei, de blijdschap als een kind iets nieuws leert, en je laat iets na dat een leven lang meegaat.”

We spreken in het onderwijs vaak over ‘het verschil maken’. Daisy Mertens is het levende bewijs wat die gevleugelde uitspraak precies inhoudt. In een wereld waarin migratie en diversiteit steeds belangrijker worden, is haar werk van onschatbare waarde. “Onderwijs zorgt voor verbinding, begrip en hoop. Dat is de reden waarom ik elke dag met plezier voor de klas sta.”