Met welke masteropleidingen kan ik een eerstegraads bevoegdheid halen?

Wil jij graag lesgeven in de bovenbouw van havo/vwo in het voortgezet onderwijs? Dan heb je een eerstegraads bevoegdheid nodig. Die bevoegdheid kun je halen via verschillende routes: via een zij-instroomtraject of via een masteropleiding aan een hogeschool of universiteit. Er zijn drie soorten masteropleidingen die je opleiden tot eerstegraads bevoegd docent: een hbo-master en twee soorten universitaire masters, namelijk de 1-jarige en de 2-jarige educatieve master. De opzet, duur en toelatingseisen van deze drie eerstegraads lerarenopleidingen verschillen van elkaar. Je leest hierover alles in dit artikel.­

Een eerstegraads bevoegdheid is een kwalificatie waarmee je mag lesgeven in alle klassen van het voortgezet onderwijs, in het voortgezet speciaal onderwijs, in het mbo en in het volwassenenonderwijs. Daarnaast ben je bevoegd om jouw vak te verzorgen in het primair onderwijs, mits deze gegeven wordt op de desbetreffende school. Je haalt een eerstegraads bevoegdheid altijd voor een schoolvak.

Een hbo-masteropleiding tot eerstegraads leraar leidt je op tot eerstegraads bevoegd docent in een bepaald schoolvak. Je volgt deze masteropleiding aan een hogeschool en na afronding heb je een hbo-masterdiploma en een eerstegraads bevoegdheid in handen. Je kunt de hbo-masteropleiding tot eerstegraads leraar volgen wanneer je al in het bezit bent van een (beperkte) tweedegraads lesbevoegdheid voor een schoolvak.

De 2-jarige educatieve wo-master is een academische masteropleiding die jou opleidt tot eerstegraads bevoegd docent in een bepaald schoolvak. Je volgt deze master aan een universiteit, na een verwante universitaire bacheloropleiding. Na afronding van een 2-jarige educatieve universitaire master heb je een eerstegraads bevoegdheid en een wo-masterdiploma in handen. Kijk in onze navigator welke universiteiten in jouw regio een 2-jarige educatieve master aanbieden.

Wat leer je tijdens een 2-jarige educatieve master?

Tijdens een 2-jarige educatieve master combineer je het 1-jarige programma van een wo-masteropleiding die inhoudelijk aan het schoolvak verwant is met het programma van de 1-jarige educatieve wo-master. In het studieprogramma zijn de drie bekwaamheidseisen waaraan je als leraar moet voldoen de rode draad: vakinhoud, (vak)didactiek en pedagogiek.

Tijdens je stages breng je de geleerde theorie direct in de praktijk. Je loopt stage in het voortgezet (speciaal) onderwijs, het mbo of het volwassenenonderwijs. Bij de meeste universitaire lerarenopleidingen wordt er van je verwacht dat je een minimaal aantal stage-uren in de bovenbouw havo/vwo loopt.

Wat zijn de toelatingseisen voor een 2-jarige educatieve master?

Om toegelaten te worden voor een 2-jarige educatieve master heb je een afgeronde wo-bachelor nodig die verwant is aan een schoolvak. De toelatingscommissie van een universiteit beoordeelt uiteindelijk of jouw vooropleiding voldoende aansluit om je rechtstreeks toe te laten of via een schakelprogramma. Neem voor jouw persoonlijke mogelijkheden contact op met de lerarenopleiding.

Hoelang duurt een 2-jarige educatieve master?

Een 2-jarige educatieve master duurt 2 jaar als je hem in voltijd volgt. Wil je de opleiding niet als voltijdopleiding volgen, dan bieden sommige universiteiten ook een deeltijdvariant aan. Het programma wordt dan verspreid over 4 jaar.

Wanneer heb ik recht op vrijstellingen?

Als je een educatieve minor of module succesvol hebt afgerond, kom je in aanmerking voor vrijstellingen voor een universitaire educatieve master. Je hebt dan namelijk al een beperkte tweedegraads bevoegdheid waarmee je bevoegd voor de klas mag staan in het vmbo-tl en de onderbouw havo/vwo. Een 2-jarige educatieve wo-master kun je in dat geval vaak verkorten naar 1,5 jaar, of je kunt extra keuzevakken volgen.

Als je via een andere weg een tweedegraads bevoegdheid hebt gehaald (in hetzelfde of in een ander schoolvak) of al een eerstegraads bevoegdheid hebt voor een ander schoolvak, dan kun je ook in aanmerking komen voor vrijstellingen. Dit gaat altijd in overleg met de lerarenopleiding.

De 1-jarige educatieve wo-master leidt studenten op tot een eerstegraads bevoegd docent in een bepaald schoolvak. De 1-jarige educatieve wo-master is een zogenaamde post-master: je volgt een 1-jarige educatieve wo-master nadat je een universitaire master hebt afgerond en al 120 studiepunten (ECTS) in je wo-bachelor en/of wo-master hebt gehaald voor vakken die verwant zijn aan het schoolvak waarvoor je de lesbevoegdheid wilt behalen. Die afgeronde vakken moeten bovendien verspreid zijn over verschillende domeinen van het schoolvak. Na afronding van een educatieve master heb je een eerstegraads bevoegdheid en een wo-masterdiploma in handen. Kijk in onze navigator welke universiteiten in jouw regio een 1-jarige educatieve master aanbieden.

Wat leer je tijdens een 1-jarige educatieve master?

Er wordt tijdens de 1-jarige educatieve master geen aandacht meer besteed aan de inhoud van het schoolvak: in het studieprogramma staan alleen (vak)didactiek en pedagogiek centraal. Daarnaast loop je stage, waarbij je de geleerde theorie direct in de praktijk brengt. Je loopt stage in het voortgezet (speciaal) onderwijs, het mbo of het volwassenenonderwijs. Bij de meeste universitaire lerarenopleidingen wordt van je verwacht dat je een minimaal aantal stage-uren in de bovenbouw havo/vwo loopt.

Wat zijn de toelatingseisen voor een 1-jarige educatieve master?

Omdat de 1-jarige educatieve wo-master een post-master is, kun je alleen worden toegelaten als je al een schoolvakverwante universitaire master hebt afgerond. Belangrijk hierbij is dat je tijdens je wo-bachelor en/of -master minimaal 120 studiepunten (ECTS) hebt behaald die verwant zijn aan het schoolvak waarvoor je de bevoegdheid zou willen halen. De toelatingscommissie van een universiteit beoordeelt uiteindelijk of jouw vooropleiding voldoende aansluit om je rechtstreeks toe te laten, of via een schakelprogramma. Neem voor jouw persoonlijke mogelijkheden contact op met de lerarenopleiding van de universiteit waaraan jij de opleiding wilt volgen.

Hoelang duurt een 1-jarige educatieve master?

Een 1-jarige educatieve master duurt 1 jaar als je hem in voltijd volgt. Wil je de opleiding niet als voltijdopleiding volgen? Dan bieden sommige universiteiten ook een deeltijdvariant aan. Het programma wordt dan verspreid over 2 jaar.

Wanneer heb ik recht op vrijstellingen?

Als je een educatieve minor of module succesvol hebt afgerond, kom je in aanmerking voor vrijstellingen voor een universitaire educatieve master. Je hebt dan namelijk al een beperkte tweedegraads bevoegdheid waarbij je al bevoegd voor de klas mag staan in het vmbo-tl en de onderbouw havo/vwo. Een 1-jarige educatieve master duurt in dat geval 6 maanden.

Als je via een andere weg een tweedegraads bevoegdheid hebt gehaald (in hetzelfde of in een ander schoolvak) of al een eerstegraads bevoegdheid hebt voor een ander schoolvak, dan kun je ook in aanmerking komen voor vrijstellingen. Dit gaat altijd in overleg met de lerarenopleiding.

In principe worden zowel de hbo-masteropleiding tot eerstegraads leraar als de 1- en 2-jarige educatieve master gecombineerd met een stage, waarin je de geleerde theorie in de praktijk toepast. Sommige hogescholen en universiteiten bieden de mogelijkheid om een baan als docent als stage in te zetten. Vraag bij jouw lerarenopleiding na welke mogelijkheden daarvoor zijn en aan welke voorwaarden jouw werkplek moet voldoen, bijvoorbeeld wat de begeleiding en aanstellingsomvang betreft.

Ja, dat kan. Er zijn verschillende routes om je eerstegraads bevoegdheid te halen. Naast de drie masteropleidingen, kun je een eerstegraads bevoegdheid ook halen via een zij-instroomtraject. Tijdens dit leer-werktraject combineer je je lerarenopleiding aan een hogeschool of universiteit met een betaalde aanstelling als leraar op een school. In een geschiktheidsonderzoek wordt vooraf bepaald of je in staat bent om direct voor de klas te gaan en of het voor jou haalbaar is om binnen twee jaar je eerstegraads bevoegdheid te halen. Daarbij wordt er gekeken naar je vooropleidingen en je werkervaring. Als je het zij-instroomtraject succesvol afrondt, ontvang je geen hbo- of wo-masterdiploma, maar wel een volwaardige eerstegraads bevoegdheid voor een bepaald schoolvak.

Als je les wilt geven in de bovenbouw havo/vwo van het voortgezet onderwijs, dan heb je een eerstegraads bevoegdheid nodig. Deze kun je behalen via een masteropleiding aan een hogeschool of universiteit. Er zijn drie varianten van de eerstegraads masteropleiding: een educatieve hbo-masteropleiding, een 2-jarige educatieve wo-master en een 1-jarige educatieve wo-master. De opzet, duur en toelatingseisen van deze drie eerstegraads lerarenopleidingen verschillen van elkaar:

^{* Je opleidingstraject kan langer of korter duren afhankelijk van eventuele vrijstellingen of als je een opleiding volgt in deeltijd.}