Hoe werkt de leerplicht in Nederland?

In het kort

Leerplicht in Nederland geldt voor kinderen van 5 tot en met 16 jaar. Na het laatste schooljaar van de leerplicht begint de kwalificatieplicht voor jongeren die nog geen startkwalificatie hebben gehaald.

Hoe werkt de leerplicht in Nederland?

Wanneer zijn kinderen en jongeren in Nederland leerplichtig? En wat betekent dit voor jou als docent? In dit artikel lees je alles over de leerplicht, de kwalificatieplicht waarmee de leerplicht verlengd kan worden en welke gevolgen leerplicht heeft voor jou als toekomstig docent.

Wat is leerplicht?

Leerplicht is de wettelijke verplichting om kinderen onderwijs te laten volgen. Het zorgt ervoor dat schooluitval wordt voorkomen en dat jongeren een grotere kans hebben op de arbeidsmarkt. Leerplichtambtenaren zijn verantwoordelijk voor de handhaving, maar natuurlijk in nauw overleg en samenwerking met alle scholen. De leerplicht is in Nederland vastgelegd in de Leerplichtwet 1969.

Wanneer zijn kinderen leerplichtig?

Leerplicht geldt voor kinderen van 5 tot en met 16 jaar, vanaf de eerste dag van de maand nadat een kind 5 jaar wordt tot het einde van het schooljaar waarin het 16 jaar is geworden, of aan het einde van het twaalfde schooljaar. De basisschoolperiode telt mee voor acht jaar, ook als de leerling hier in werkelijkheid korter over gedaan heeft.

De meeste kinderen gaan al naar school als ze 4 jaar oud zijn. Ze vallen dan nog niet onder de Leerplichtwet, maar voor hen gelden wel de regels die hun school voert over aanwezigheid en het volgen van het onderwijs.

Wat houdt de kwalificatieplicht in?

Na het laatste schooljaar van de leerplicht begint de kwalificatieplicht voor jongeren die nog geen startkwalificatie hebben behaald. Een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo-diploma (niveau 2 of hoger). De overheid ziet dit niveau als minimumvereiste voor een goede participatie in de maatschappij. Met de kwalificatieplicht wordt de leerplicht verlengd tot de dag dat de leerling een startkwalificatie heeft gehaald, of tot de dag dat de leerling 18 jaar wordt en dus meerderjarig is.

Wat voor gevolgen heeft de leerplicht voor docenten?

Voor een school is het belangrijk dat docenten eventuele afwezigheid goed bijhouden. Dat geldt zowel voor de jongere kinderen in het primair onderwijs als voor de oudere in het voortgezet onderwijs of mbo. Hoewel die laatste groep misschien niet altijd meer leerplichtig is, is bij een oudere doelgroep vanaf 16 jaar het volgen van lessen namelijk niet vrijblijvend: studenten moeten zich ook op hun school houden aan de roosters en aanwezigheidsregels van de school. Docenten spelen dus een belangrijke rol bij het bewaken van de leerplicht, net als alle andere betrokken partijen rondom een kind of jongere.

Wil je meer weten over leerplicht en verzuim? Kijk dan op de website van de Onderwijsinspectie 

Dit artikel is geschreven door

Over het Onderwijsloket